Korzystanie z internetu niesie ze sobą wiele możliwości, ale również zagrożeń. Użytkownicy sieci często są narażeni na różnego rodzaju cyberataki. Jeśli nie będziemy wystarczająco ostrożni, możemy narazić się na niebezpieczeństwa, takie jak na przykład utrata lub kradzież danych, strata pieniędzy lub negatywny wpływ na nasz wizerunek w sieci.
Do takich działań w cyberprzestrzeni służy złośliwe oprogramowanie, czyli malware. Termin malware to połączenie elementów dwóch angielskich słów – „malicious”, czyli „złośliwy”, oraz „software”, czyli „oprogramowanie”. Mianem złośliwego oprogramowania określamy aplikacje lub skrypty, które mają szkodliwy wpływ na system komputerowy lub na użytkownika. Malware działa przeciwko użytkownikowi i z założenia ma szkodzić, przy czym w przypadku, kiedy szkoda wykonana przez program była niezamierzona, nie mówimy o złośliwym oprogramowaniu. Na działanie malware narażeni są użytkownicy urządzeń stacjonarnych, mobilnych, a także coraz większej liczby urządzeń połączonych w ramach Internetu Rzeczy.
Szkodliwe programy i aplikacje pojawiają się na urządzeniu przede wszystkim za pośrednictwem sieci. Źródłem malware jest poczta elektroniczna, ale także linki pochodzące z niezaufanych źródeł. Powodem zawirusowania urządzenia może być też korzystanie z niesprawdzonych nośników danych. Jak chronić się przed złośliwym oprogramowaniem? Bardzo pomocne są oczywiście specjalne programy chroniące urządzenie, jednak podstawą powinna być ostrożność podczas korzystania z zasobów Internetu.
Rodzaje malware – krótkie przybliżenie
Złośliwe oprogramowanie dzielimy na różne rodzaje.
Wirusy, czyli fragmenty kodu lub programy, które modyfikują inny program, po czym samoczynnie się modyfikuje lub powiela, zajmując tym samym zasoby urządzenia.
Robaki, które działają podobnie jak wirusy, jednak nie potrzebują innego programu, aby się aktywować.
Rootkit, czyli ukryta aplikacja, która umożliwia hakerowi administrowanie systemem.
Konie trojańskie, czyli trojany, na pierwszy rzut oka nie wyglądają na szkodliwe. „Podszywają” się jednak pod pomocne oprogramowanie, a w rzeczywistości wykonują niepożądane działania.
Backdoory to aplikacje, które pozwalają niepowołanym osobom przejąć kontrolę nad urządzeniem wbrew woli właściciela.
Keylogger umożliwia odczytanie przez osoby niepowołane haseł, także do kont bankowych, poczty mailowej lub profili społecznościowych.
Oprogramowanie szpiegujące, czyli spyware, służy do zbierania informacji, na przykład o odwiedzanych stronach.
Ransomware, bardzo ostatnimi czasy popularny, który blokuje dostęp do systemu lub zasobów urządzenia, po czym żąda okupu (najczęściej w formie przelewu) za odblokowanie urządzenia.
Jak usunąć złośliwe oprogramowanie? W większości przypadków wystarczą standardowe antywirusy. Niestety, w skrajnych przypadkach konieczne będzie przywrócenie systemu połączone z odzyskiwaniem danych. Najlepiej skorzystać w tym celu z pomocy profesjonalnego serwisu komputerowego.